Het strategisch netheidsplan 2021-2024 van de gemeente Anderlecht kadert in de visie die het college van burgemeester en schepenen bij het begin van zijn mandaat heeft voorgesteld om van “netheid een zaak van iedereen” te maken.
De belangrijkste problemen van vervuiling in Anderlecht die aan de basis lagen van dit plan waren in 2020:
- aanwezigheid van sluikstorten van grofvuil in de openbare ruimte
- aanwezigheid van zakken die op het verkeerde tijdstip, op de verkeerde plaats werden neergelegd
- overvolle vuilnisbakken
- oranje (gemeentelijke) zakken die niet worden opgehaald
- straten die niet worden geveegd (goten en voetpaden)
- aanwezigheid van onkruid - vuile/niet-onderhouden groene ruimten
Aangezien het huidige college zich bewust is van de rol die de gemeente kan spelen op het vlak van openbare netheid, waarvan een groot deel van de opdrachten aan Net Brussel is toevertrouwd, en van de grote uitdaging die netheid vormt, heeft het, op basis van het “overlastrapport” dat in 2019 door de dienst Preventie en Onderhoud werd opgesteld en waarin deze problematiek als de belangrijkste werd bevestigd, vijf werkpijlers gekozen waaronder de verschillende dringende acties die vanaf 2021 moeten worden uitgevoerd, worden gegroepeerd:
- Aanwerven en reorganiseren: in totaal zullen 80 onderhoudsmedewerkers, waarvan 70 arbeiders, worden aangeworven om het personeelstekort op het terrein op te vangen en de aanwezigheid van de dienst in de openbare ruimte te waarborgen. De ploegen “netheid” en “groene ruimten” zullen gegroepeerd worden in “gemengde ploegen” per wijk, waardoor de lokale kennis en coördinatie wordt verbeterd. Er zal een aanwezigheid in de openbare ruimte van 7 dagen per week, van 7 uur 's ochtends tot 21 uur 's avonds, worden ingevoerd.
- Voorkomen, sensibiliseren en communiceren: Er worden per week, het hele jaar door, 8 mini-recyparks, toegankelijk 's avonds en in het weekend, georganiseerd op 16 plaatsen verspreid over ons grondgebied (https://www.anderlecht.be/nl/mini-recyparken). Deze lokale mini-recyparks zijn, net als mobiele containerparken, vrijwillige afgiftepunten voor grofvuil die de aanwezigheid van dit afval in de openbare ruimte aanzienlijk zullen verminderen. Deze pijler omvat ook de inventaris en vervanging van alle openbare vuilnisbakken op de gemeentelijke wegen. Het voorziet ook in de creatie van “netheidsreferenten” per wijk, om de 8 sectoren van onze gemeente te bestrijken: Dapperheid, Kuregem, Scheut, Peterbos, Neerpede, Het Rad, Park en Industrie. Deze referenten zijn een lokaal aanspreekpunt voor alle vragen of suggesties in verband met netheid, om ons te helpen de gemeente proper te maken (https://www.anderlecht.be/nl/networker) of om bijvoorbeeld een terugkerend probleem te melden.
- Aanpakken en vernieuwen: Het is de bedoeling om verschillende pilootprojecten op te starten om alternatieven voor het huidige inzamelsysteem van Net Brussel te testen: bijvoorbeeld door harde vuilnisbakken te gebruiken (https://irisbox.irisnet.be/irisbox/forms/results?search=Mise%20à%20disposition%20de%20poubelles%20rigides), of via inzameling in stadscontainers (bovengronds) in Kuregem. Vrijwillige afgiftepunten, zoals glas/olie/kledingcontainers, worden herzien en heringericht om overlast te verminderen en hun functionaliteit te verbeteren, waarbij het “Recyspot”-concept wordt uitgewerkt (https://urban-ecology.be/blog/2021/4/26/recyspots). Deze pijler omvat vervolgens de implementatie van een beter klachtenbeheersysteem waardoor de FixMyStreet-meldingen in real time kunnen worden opgevolgd. Ten slotte voorziet de pijler in een grotere transparantie op het gebied van straatvegen.
- Sanctioneren: de gemeente gaat de nadruk leggen op sanctionering, door de tarieven te verhogen (https://www.anderlecht.be/nl/sancties) en door het aantal mobiele camera's uit te breiden om de daders van sluikstorten op te sporen, waardoor het aantal camera’s die in werking zijn sinds 2021 op 20 zal komen. De verbalisatieploeg zal versterkt worden door 4 bijkomende personeelsleden aan te werven, onder andere om verdekte observaties te doen en de overtreders te bestraffen die de camera’s niet in kaart konden brengen.
- Evalueren en objectiveren: de inzameling van objectieve gegevens, op basis van het gebruik van het IOP-raster, zal het mogelijk maken om een “netheidsbarometer” op te stellen, een indicator van de netheid voor de bevolking van de gemeente. Er zal een governancesysteem worden opgezet om de uitvoering van dit plan te controleren en te ondersteunen.
Presentatie van de evaluatie na het eerste jaar (mei 2022)
Presentatie van de evaluatie na de tweede jaar (juni 2023)
De totale kosten van het plan, € 2.370.000, zullen worden gefinancierd door een “fiscale hervorming voor de burger”:
- Belastingverlaging op arbeid (personenbelasting): 5,9% → 5,5%
- Verhoging van de belasting op onroerende goederen (onroerende voorheffing): 3.000 opcentiemen → 3.250 opcentiemen
- Premie BeHome+: 40 €
Voor de overgrote meerderheid van de Anderlechtenaren, namelijk huurders of eigenaars van een enkel goed, zal dit geen effect hebben of zelfs een positief effect.